Uit de medische hoek
Medicijngebruik ouderen onder de loep
Hoe ouder je wordt, hoe groter de kans dat je medicijnen krijgt voorgeschreven.
Bij sommige mensen blijft het niet bij een of twee potjes pillen.
Wie met meerdere aandoeningen kampt, zit zó op vijf of meer medicijnen
tegelijk. Kan de combinatie van zoveel verschillende geneesmiddelen
problemen opleveren? De apotheek en de huisartsen in de Achtse
Barrier zijn bezig dat voor de 65-plussers in de wijk uit te zoeken. Soms
leidt dat tot het vervangen of schrappen van medicatie.
Het gezamenlijke project van de huisartsen en de apotheek is in juni gestart
en loopt in ieder geval tot eind januari. “Binnen het Samenwerkingsverband
Gezondheidszorg Achtse Barrier hebben we al regelmatig overleg met elkaar”,
vertelt apotheker Paul Yoe. “Een project zoals dit vloeit daaruit voort.”
Het gebruik van verschillende medicijnen naast elkaar heet officieel polyfarmacie.
Binnen de gezondheidszorg wordt hier steeds meer aandacht aan
besteed, omdat polyfarmacie allerlei vervelende effecten kan veroorzaken.
Zo kan het ene medicijn de werking van een ander medicijn verzwakken, medicijnen
kunnen elkaar tegenwerken of in combinatie met elkaar bijwerkingen
veroorzaken.
Tijdsbalk
In het project dat nu loopt, wordt alleen het medicijngebruik van 65-plussers
die vijf of meer geneesmiddelen gebruiken, onder de loep genomen. “Dat is
toch de groep die de meeste medicijnen gebruikt. Als apotheek kunnen wij
die gegevens eenvoudig uit de computer selecteren. Vervolgens zet ik de
‘geschiedenis’ van het medicijngebruik van het afgelopen jaar in een tijdsbalk.
Je ziet dan heel snel welke middelen wanneer en hoelang gebruikt zijn,
voor welke periode iemand medicatie meekrijgt en op welk moment een
nieuw recept gehaald wordt”, licht Paul Yoe toe.
Sinds juni komt hij regelmatig bij de huisartsen van het Gezondheidscentrum
en de Huisartsenpraktijk Achtse Barrier over de vloer. “Bij elk bezoek neem ik
met één huisarts zo’n zes tot tien patiënten door. De inbreng van de huisarts
is heel belangrijk, want ik weet wel welke medicijnen iemand gebruikt, maar
ik ken de precieze aard en achtergronden van de klachten niet. Ook die informatie
is belangrijk. Door de samenwerking krijg je het plaatje compleet en
kun je bekijken of het medicijngebruik logisch en verantwoord is.”
Risico’s
Apotheker en huisartsen hoeven het wiel niet uit te vinden. Wie met polyfarmacie
aan de gang wil, kan gebruik maken van speciale werkboeken. Hierin
staan hulplijsten die aangeven welke middelen voor 65-plussers risico’s opleveren.
Paul Yoe geeft een voorbeeld: “Er is een lijst van ongewenste medicatie
bij ouderen. Daaruit blijkt dat een bepaald middel tegen maagzuur voor
deze groep ongeschikt is omdat het onder andere verwardheid oplevert. Als
wij zien dat een patiënt die dat maagzuurmiddel gebruikt ook ceresta slikt –
wat onder meer voorgeschreven wordt bij verwardheid - gaan we bekijken of
het een met het ander samenhangt en of we daar iets aan kunnen doen. Bijvoorbeeld
door de ceresta te schrappen en het maagzuurmiddel te vervangen.”
Voordat het zover is, gaat de huisarts in gesprek met de patiënt. Een verandering
in medicijngebruik kan gevoelig liggen. Daarom zal er nooit iets worden
opgedrongen. Als de patiënt akkoord gaat, is er bovendien goede begeleiding
van de huisarts.
Bewust en verantwoord
De apotheek en de huisartsen gaan eind januari de resultaten van het project
bespreken. Dan wordt ook duidelijk of het een vervolg krijgt. “Als het aan mij
ligt wel”, zegt Paul Yoe. “Ik zou het graag uitbreiden naar álle patiënten in de
wijk. Het aantal mensen dat veel medicijnen tegelijk gebruikt, is hier namelijk
niet zo groot. Het extra werk dat we eraan hebben, is daardoor goed te behappen.”
Volgens de apotheker is door het project duidelijk geworden dat de
huisartsen in de Achtse Barrier zeer bewust en verantwoord recepten uitschrijven.
“Landelijk ligt het percentage polyfarmacie-patiënten op 8 procent
per huisartsenpraktijk. In onze wijk is dat slechts een kwart tot eenderde procent,
een heel stuk minder dus. Dat betekent dat hier heel goed gekeken
wordt naar welke geneesmiddelen mensen al gebruiken.”
Wilt u meer weten over het gebruik van meerdere medicijnen naast elkaar?
De apotheker van Apotheek Achtse Barrier kan u verder helpen:
telefoon 040 - 242 35 00.